NWS-panel: is het sociaal leenstelsel rechtvaardig?

Gepubliceerd op 11-12-2012 at 00:05

Met regelmaat spreken NWS-leden zich uit over een stelling of vraagstuk aangaande internationalisering of het hoger onderwijs dat op dat moment in de actualiteit is. Deze keer een vraagstuk over het sociaal leenstelsel, dat de Basisbeurs voor het hoger onderwijs gaat vervangen vanaf 2014. Wij vroegen ons NWS-panel: ‘Is het sociaal leenstelsel is een rechtvaardig systeem?’

Oneens, student uit Newcastle Oneens, student uit Stockholm
De kosten van het volgen van een studie zijn hoog en daar mag best een financiële prikkel tegenover staan.Echter, ondanks het sociale karakter van het leenstelsel blijft overeind staan dat studenten een extra schuld van ruim 12.000 euro tegemoet gaan. Dit bovenop een gemiddelde huidige schuld van 15.000 euro vormt een torenhoge schuld welke vele welwillende en leergierige jonge mensen naar mijn verwachting zal afschrikken. Het sociaal leenstelsel is wat mij betreft dus een strop voor de student. Alle onderzoeken wijzen erop dat het volgen van een studie je later een significant hoger inkomen oplevert. In dit kader is het dus niet meer dan logisch om de kosten van zo’n studie neer te leggen bij degene die ervan profiteert. In een ideale wereld zou de staat deze kosten blijven dragen (en de staat doet dit nog steeds door middel van het hevig subsidiëren van het hoger onderwijs). Echter, de financiële realiteit is dat dit nu simpelweg niet meer mogelijk is.Het is mijns inziens niettemin rechtvaardig om hiervoor een sociaal leenstelsel in de plaats te krijgen, enerzijds omdat dit systeem uitgaat van het principe: ‘de beneficiënt betaalt’, anderzijds omdat de voorwaarden voor terugbetaling flexibel en redelijk zijn (een sociaal leenstelsel). Deze sociale component is vervolgens ook een goed argument tegen het gesuggereerde probleem van afschrikking, omdat je alleen terug hoeft te betalen zodra je daar daadwerkelijk toe in staat bent. Op deze manier blijft er een principe van solidariteit en draagkracht bestaan, terwijl het individu dat van het onderwijs profiteert ook daarvoor de ‘investeringskosten’ draagt, in plaats van de samenleving als geheel. De melkboer betaalt daarmee niet langer automatisch voor de studie van de advocatendochter, een rechtvaardig systeem.
Wil jij meepraten over internationalisering van het Nederlandse Hoger Onderwijs? Vind je dat studie in het buitenland toegankelijk moet zijn voor een selecte groep mensen of juist elke Nederlandse student? Denk nu mee aan de hand van specifieke vraagstukken en beslis mee op basis van jouw ervaringen en kennis. Gemiddeld zul je elke maand een of meerdere stellingen of vragen voorgelegd krijgen. De bevindingen worden elke keer gecommuniceerd naar Den Haag aan relevante partijen. Lijkt je het leuk om constructief mee te denken, geef je op via belangenbehartiging@wereldwijdestudenten.nl met een kleine motivatie.