Wanneer je op een willekeurig EdinburghÂ’s dak een rondje draait, flitsen Victoriaanse gevels, woeste heuvels, klifformaties, een ridderlijk kasteel en de zee, ver of dichtbij, aan je voorbij. Edinburgh is een metropool met een centrum zo compact als, zeg, Utrecht of Groningen: perfect om te wonen en te studeren – mits je de door merg en been gaande doedelzakken op drukke winkelstraten kunt verdragen…
Een Schotse bachelor duurt vier jaar en geeft je ruimte voor vrije vakken en buitenschoolse activiteiten. Daarom telt Edinburgh 65 sportclubs en 260 (!) studentenverenigingen. Deze 260 societies zijn niet de gezelligheidsverenigingen zoals Nederland die kent: sommige zijn studieverenigingen, maar anderen draaien om een hobby of interesse (de Mountaineering Society), een voorliefde (de Water of Life, oftewel Whiskey Society), een goed doel of campagne (Students for Justice in Palestine), een nationaliteit (Mexicanos en Edimburgo), een politieke voorkeur (the Labour Club), diverse media (Fresh Air Student Radio), voorbereiding op een beroep (Legal Advice Society) of een religieuze overtuiging (Buddhist Society). Studentenverenigingen in Edinburgh zijn vrijblijvend, open voor iedereen en goedkoop: meestal vijf tot vijftien pond voor een heel jaar van activiteiten.
Behalve bij PhotoSoc, de Swing Dance Society en READ International, raakte ik in mijn eerste jaar betrokken bij Transition Edinburgh University (TEU), een project dat probeert de universiteitsgemeenschap zelfvoorzienender en duurzamer te maken. TEU begon klein in het najaar van 2008 toen een groep studenten de universiteit aanmeldde voor het wereldwijde Transition Network. Het project werd groter en serieuzer met subsidie van de Schotse regering en op dit moment zijn er zes betaalde werknemers (vooral net-afgestudeerden), twintig stagairs (studenten) en heel veel vrijwilligers. Het project focust op wonen, reizen, eten, consumptie/afval en outreach naar mensen en bedrijven buiten de universiteit. Een aantal hoogtepunten van het afgelopen semester: de Low Carbon Travel Fair, de verkoop van Veg Bags op campus met biologische, lokale groenten en de Carbon Conversations, zes sessies gebaseerd op psychotherapie waarin je met een groep nadenkt over een duurzame toekomst en daarbij je persoonlijke waarden en emoties onderzoekt.
Zelf was ik vooral actief met TEUÂ’s Big Green Makeover project dat studenten en staff thuis bezoekt en praktisch advies geeft om geld en energie te besparen en bewuster te leven. Ook heb ik met anderen het CINECO Film Festival opgezet dat gedurende het semester gratis films vertoonde over milieu-gerelateerde onderwerpen – de voedselindustrie, stijgende zeespiegels, klimaatactivisme – in combinatie met workshops, discussies, Q&AÂ’s met regisseurs et cetera. Met elke filmvertoning probeerden we het gat tussen bewustmaking en daadwerkelijke actie te overbruggen, door onder andere het (studenten)publiek in contact te brengen met gerelateerde groepen en projecten in Edinburgh.
Dit zijn maar enkele voorbeelden van studentenprojecten in Edinburgh: de universiteitsgemeenschap bubbelt van de energie en mogelijkheden. Ideeën zijn in progress voor je het weet, want studenten zijn over het algemeen geëngageerd, innovatief en hebben, niet te vergeten, tijd achter de hand – en ja, dit is een bedoelde kritiek op het steeds strakker reguleren van de Nederlandse studiejaren.
Ik ben ervan overtuigd dat de universiteitsgemeenschap de ideale plek is om ideeën te verwezenlijken – en onze studententijd de ideale tijd. In ons latere leven zullen we vooral deel uitmaken van kleinere gemeenschappen die óf plaats óf belangen delen: onze familie, wijk, sportclub, politieke partij, werkorganisatie et cetera. De universiteitsgemeenschap daarentegen is een zogenaamde community of place én een community of interest: studenten, en tot op zekere hoogte staff, delen plek, organisatie, interesses en belangen. De gemeenschap is – hoe divers en tijdelijk ook – samengekomen om te leren en te ontwikkelen. Het biedt daarom alle mogelijkheden voor mobilisatie, innovatie, verandering.
Wat ik maar wil zeggen: laten we deze mogelijkheden gebruiken om te pionieren en als studenten niet alleen de toekomst zijn maar vooral máken.
Olga Bloemen is tweedejaars studente Social Anthropology & Development aan de University van Edinburgh